Άγιος Παντελεήμων

Κωνσταντίνος Νίγδελης Γράφτηκε από τον 

(0 ψήφοι)

Η θέση του ναού εντοπίζεται στη συμβολή των οδών Εγνατίας, Αρριανού και Ιασωνίδου, δυτικά της αψίδας του Γαλερίου και της Ροτόντας. Χτίστηκε ως καθολικό της Μονής της Παναγίας Περιβλέπτου από το Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιάκωβο (1295-1314), ο οποίος αργότερα έζησε σ’ αυτήν ως μοναχός με το όνομα Ισαάκ, γι΄αυτό και το μοναστήρι ήταν γνωστό και ως Μονή του κυρ – Ισαάκ.
Ο κυρίως ναός ανήκει στην κατηγορία του σταυροειδών εγγεγραμμένων τρουλλαίων ναών. Στ’ ανατολικά πλαισιώνεται από τριμερές ιερό βήμα, ενώ στα δυτικά από νάρθηκα, που στεγάζεται με δεύτερο μικρότερο τρούλλο. Ολόκληρος ο ναός περιβαλλόταν από μια φαρδιά στεγασμένη στοά σε σχήμα Π, η οποία απέληγε ανατολικά σε δύο παρεκκλήσια. Ανάλογες στοές, που αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής της περιόδου, απαντούν στη Θεσσαλονίκη και στους ναούς της Αγίας Αικατερίνης, των Αγίων Αποστόλων, του Προφήτη Ηλία και το καθολικό της Μονής Βλατάδων.
Σχεδόν ταυτόχρονα με την ίδρυσή του ο ναός διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες, από τις οποίες σήμερα σώζονται λιγοστές στην πρόθεση και στο διακονικό του ιερού, καθώς και στα παρεκκλήσια της στοάς. Σ’ αυτές απεικονίζονται η Παναγία Βλαχερνίτισσα, άγιοι και ιεράρχες. Οι παραστάσεις αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της μνημειακής ζωγραφικής στην τέχνη της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας γενικότερα, στα τέλη του 13ου με αρχές του 14ου αιώνα.
Λίγο μετά τα μέσα του 16ου αι. (1568-1571 περ.) ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί με το όνομα «Ισαακιέ Τζαμί» (το τζαμί του Ισαάκ). Οι εξωτερικοί τοίχοι και οι τοιχογραφίες ασβεστώθηκαν, προστέθηκε μιναρές και κατασκευάστηκε μαρμάρινο συντριβάνι στον περίβολο. Μετά τη μετατροπή σε τζαμί, τα ιερά σκεύη του ναού μεταφέρθηκαν στο παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα του γειτονικού ναού της Παναγούδας, από το οποίο προέρχεται και η σημερινή ονομασία του ναού.
Στις αρχές του 20ου αιώνα το μνημείο δέχτηκε εκτεταμένη φάση επισκευών από τους Τούρκους, οι οποίοι μεταξύ άλλων καθαίρεσαν την περιμετρική στοά, διατηρώντας ωστόσο τα παρεκκλήσια, ενώ παράλληλα διακόσμησαν με τοιχογραφίες το νάρθηκα και τον κυρίως ναό. Μετά τους σεισμούς του 1978 πραγματοποιήθηκαν εκ νέου εργασίες αναστήλωσης του ναού.

Τελευταία τροποποίηση στιςΔευτέρα, 30 Ιανουαρίου 2017 11:16
Ετικέτες :

Σχετικά Άρθρα

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: Αψίδα του Γαλερίου »

Προσθήκη σχολίου

Σιγουρευτείτε πως έχετε εισάγει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες με το σύμβολο (*). Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.