Κωνσταντίνος Νίγδελης

Κωνσταντίνος Νίγδελης

URL Ιστότοπου:

Χρονολόγιο Πρωταγωνιστές Στρ. Διάταξη Πλοία

Κατηγορία Μικρασιατική εκστρατεία

1914 Η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας. Αυτό έδωσε την ευκαιρία στις δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ (Βρεταννία, Γαλλία και τσαρική Ρωσία) ακόμα και στην Ιταλία που συμμάχησε με αυτές το 1915, να καταστρώσουν σχέδια για τη διάλυση αυτής της αυτοκρατορίας και τη διανομή των εδαφών της.
1915-1917

Με μυστικές συμφωνίες οι Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία καθιερώνουν ζώνες Διοίκησης και σφαίρες επιρροής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία  για  μετά το τέλος του Α΄Π.Π.

Στη Ρωσία παραχωρούνταν η Διοίκηση της Κωνσταντινούπολης και τα Στενά, η Θράκη, μέρος του Πόντου, της Αρμενίας και του Κουρδιστάν.

Στην Γαλλία δίνονταν η Διοίκηση της Κιλικίας, η Συρία, ο Λίβανος, η Μικρή Αρμενία    και μέρος του Κουρδιστάν

Στη Βρετανία δίνονταν η Μεσοποταμία, το μεγαλύτερο μέρος της Αραβίας και τα λιμάνια της Παλαιστίνης

Στην Ιταλία παραχωρήθηκαν εδάφη στη Νοτιοκεντρική Μικρά Ασία στα οποία περιλαμβάνονταν και η Σμύρνη

Οι παραχωρήσεις στην Ιταλία έγιναν τον Απρίλη του 1915 στη διάσκεψη του Αγ.Ιωάννη της Μωρένης που δεν καλύφθηκε όμως νομικά.

Σεπτεμβ. 1915 Ο ΕλΒενιζέλος λόγω της διαφωνίας του με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εξουσία.
Ιούνιος 1917 Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνοςπαραιτείται ύστερα από τελεσίγραφο της ΑΝΤΑΝΤ και  αφήνει στον θρόνο τον δευτερότοκο γιό του Αλέξανδρο. Αναχωρεί από τον Ωρωπό με το πολεμικό "Σφακτηρία"
3 Μάρτη 1918 Η Ρωσία υπογράφει με την Γερμανία την οδυνηρή ειρήνη του Μπρεστ-Λιτόφσκ με την οποία παραχωρεί την ανεξαρτησία στη Φιλανδία, Πολωνία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία.
Οκτώβρης 1918 Κομμουνιστική Επανάσταση στη Ρωσία. Μπολσεβίκοι. Διαλύεται η ΑΝΤΑΝΤ. Ο Λένιν, αποχωρεί από την ΑΝΤΑΝΤ και την επεκτατική πολιτική της τσαρικής ηγεσίας.
17 Οκτ. 1918

Στο λιμάνι Μούδρου της Λήμνου, ο Αγγλος Ναύαρχος Κάλθροπ εκ μέρους της ΑΝΤΑΝΤ και οι Τούρκοι υπουργοί Εξωτερικών Χικμέτ και Ναυτικών Ραούφ εκ μέρους της ηττημένης Τουρκίας, υπογράφουν την συμφωνία ανακωχής. (Α.Κ. σελ. 14). 

Η Αγγλία κατέλαβε τη Θράκη, ένα μέρος του Πόντου και τις πετρελαιοφόρες περιοχές του Καυκάσου και της Μεσοποταμίας.

H Γαλλία κατέλαβε την Κιλικία και η Ιταλίααπό την Ρόδο που κατείχε αποβίβασε στρατεύματα στην Αττάλεια (Μάρτη 1919) 

Οκτ. 1918 Ο Νουρεντίν Πασάς διορίσθηκε στρατιωτικός Διοικητής της Σμύρνης. 
25 Οκτ. 1918 Δύο βρεταννικά πολεμικά πλοία καταπλέουν στη Σμύρνη και προκαλούν ενθουσιασμό στη πόλη. Υψώνονται ελληνικές και συμμαχικές σημαίες.
11 Δεκ. 1918 Το ελληνικό αντιτορπιλικό "Λέων" με κυβερνήτη τον πλοίαρχο Ηλία Μαυρουδή καταπλέει στο λιμάνι της Σμύρνης. Ακολουθεί το πλοίο "Αμφιτρίτη" με την αποστολή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού με τον αρχίατρο Β. Τσουνούκα.
7 Γενάρη 1919 Φτάνουν στην Οδησσό τα πρώτα ελληνικά στρατεύματα, αφού πέρασαν από την Κωνσταντινούπολη. Ο στρατιωτικός ιερέας της αποστολής, απεβιβάσθη του πλοίου και κατευθύνθηκε στην Αγ. Σοφία, όπου υπό τα έκπληκτα βλέμματα του Τούρκου φρουρού, φόρεσε το πετραχήλι του και ετέλεσε Θεία Λειτουργία, την πρώτη από την 29.5.1453Απέτυχε η εκστρατεία στη Κριμαία.
Μάρτης 1919 Χωρίς γνώση των άλλων συμμάχων η Ιταλία πραγματοποιεί απόβαση στην Μ. Ασία και καταλαμβάνει την Αττάλεια, βασιζόμενη στη Μυστική Συνθήκη του Λονδίνου της 26.4.1916.
Μάρτης 1919 Ο Γάλλος Αρχιστράτηγος Φρανσαί Ντ΄ Εσπεραί εισέρχεται στην Κωνσταντινούπολη επικεφαλής συμμαχικών στρατευμάτων. Ο αρχιστράτηγος Παρασκευόπουλος με το επιτελείο του προσκαλείται στη βασιλεύουσα, όπου ακούγεται ο Εθνικός Υμνος. 
21 Μάρτη 1919 Ο Αρχιστράτηγος Παρασκευόπουλος δίδει δεξίωση στο Ξενοδοχείο "Πέρα Παλλάς" στην οποία παρέστησαν όλοι οι Ελληνες προύχοντες.
15 Απρίλη 1919 Επιστρέφουν τα Ελληνικά στρατεύματα από την Ρωσία όπου πολέμησαν γενναία τα μπολσεβικά στρατεύματα μετά από κοινή αναγνώριση των Γάλλων.
23 Απρίλη 1919 Χωρίς την παρουσία της Ιταλίας, το Ανώτατο Συμβούλιο της Διάσκεψης της Ειρήνης, με την παρουσία του Λόϋντ Τζώρτζ, του Κλεμανσώ και του Ουϊλσον απεφάσισε την αποστολή Ελληνικών Στρατευμάτων στην Σμύρνη, μπροστά στην προοπτική της Ιταλίας να καταλάβει την Σμύρνη και το βιλαέτι του Αϊδινίου.
29 Απρίλη 1919 Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ορλάντο, δεν διαφωνεί με την απόφαση της αποστολής Ελληνικών Στρατευμάτων στη Σμύρνη, αλλά παίρνει την άδεια να μεταφέρει στρατό στην Αττάλεια εκτός από το ναυτικό που είχε ήδη αποβιβαστεί.
29 Απρίλη 1919 Τηλεγράφημα Βενιζέλου στο Υπουργείο Εξωτερικών για τα αποτελέσματα της Διάσκεψης. Προετοιμασία Ελληνικού Στρατού στις Ελευθερές Καβάλας.Πορεία Στόλου για Σμύρνη.
1 Μάη 1919 Αποβιβάζονται τμήματα συμμαχικών δυνάμεων στη Σμύρνη και καταλαμβάνουν στρατηγικά σημεία της Σμύρνης. Στην εκκλησία της Αγ. Φωτεινής ο πλοίαρχος Μαυρουδής ανακοινώνει την άφιξη Ελληνικών Στρατευμάτων αύριο το πρωί.
2 Μάη 1919 Αποβιβάζονται τμήματα Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη, έμπροσθεν της Λέσχης Κυνηγών. Συμπλοκές με Τούρκους αντιφρονούντες. Νεκροί και τραυματίες. Αιχμαλωτίζονται Τούρκοι στρατιώτες και αξιωματικοί και φυλακίζονται σε Ελληνικό πλοίο.
2 Μάη 1919 Ο Μουσταφά Κεμάλ - Ατατούρκ (δηλαδή πατέρας των Τούρκων), διορίζεται από την Τουρκική Κυβέρνηση επιθεωρητής της Τρίτης Στρατιωτικής Περιφέρειας και αναχωρεί με πλοίο από την Κωνσταντινούπολη για την Σαμψούντα. 
6 Μάη 1919 Παρόλο το αρνητικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί σε βάρος της Ελλάδας από τα επεισόδια ο Ελ. Βενιζέλος κατάφερε και εξασφάλισε απόφαση του Ανωτ. Διασυμμαχικού Συμβουλίου με την οποία η Ελλάδα, αποκτούσε το δικαίωμα να επεκτείνει την ζώνη που κατείχε.
8 Μάη 1919 Φτάνει στη Σμύρνη με το αντιτορπιλικό "Λέων" ο ύπατος αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης.
6 -9 Μάη 1919 Ο Μουσταφά Κεμάλ φτάνει στη Σαμψούντα και άρχισε επαφές με τους στρατιωτικούς Διοικητές της Θράκης και Μικρασίας για ένα μαζικό εθνικιστικό επαναστατικό κίνημα. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αγκυρα. Στις 9 Μάη προεδρεύει στην Αμάσεια και αποφασίζεται η οργάνωση ενιαίου αντιστασιακού κινήματος.
12 Μάη 1919 Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την Μαγνησία και μετά το Αϊβαλί και το Αϊδίνι.
24 Μάη 1919 Κεμαλικές δυνάμεις επιτίθενται εναντίον των Ελλήνων στο Αϊδίνι. 
25 Μάη 1919 Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την Πέργαμο.
12 Ιούνη 1919 Τουρκικές δυνάμεις βομβαρδίζουν το Αϊβαλί.
12 Ιούνη 1919 Το Ανώτατο Διασυμμαχικό Συνέδριο εγκρίνει και πάλι την κατοχή μικρασιατικών εδαφών από την Ελλάδα και απορρίπτει το αίτημα της Τουρκίας για την αποχώρηση των Ελληνικών Στρατευμάτων από την δική της επικράτεια.
24 Ιούνη 1919 Οι Τούρκοι επιδιώκουν καταρχάς ανακατάληψη της Περγάμου και ακολούθως στρέφονται στο Αϊδίνι  όπου οι Ελληνες αναγκάζονται να αποχωρήσουν την 1η Ιουλίου. Μακελειό. Κάηκε το Αϊδίνι.
25 Ιούνη 1919 Το Ανώτατο Συμβούλιο της Διάσκεψης της Ειρήνης, απεφάσισε ότι " ...Η Τουρκία ουδέποτε υπήρξε κατάλληλος δια να κυβερνήσει ξένας φυλάς, ότι η τουρκική κυριαρχία πανταχού όπου ησκήθη, δεν απέδωκεν άλλο παρά μείωσιν της υλικής ευημερίας και κατάπτωσιν του πολιτισμού, ότι ο Τούρκος πανταχού όπου ενίκησεν, έφερε μόνον καταστροφή και ερείπια, ότι ...."
10 Ιούλη 1919 Ο Μουσταφά Κεμάλ στο Συνέδριο του Ερζερούμ παρουσιάζει σε προκήρυξη τις θέσεις του που χαρακτηρίστηκαν "Εθνικό Συμβούλιο"
3 Σεπτ. 1919 Συμμαχικός στρατός καταλαμβάνει την Δυτική Θράκη.
19 Σεπτ. 1919 Ο Μουσταφά Κεμάλ στο Συνέδριο της Σεβάστειας ρίχνει το σύνθημα "Η Τουρκία στους Τούρκους - Κατάργηση των διομολογήσεων" 
18 Οκτωβ. 1919 Ο Ελληνικός Στρατός με επικεφαλής τον υποστράτηγο Λεοναρδόπουλο κατέλαβε την Ξάνθη
14 Νοεμ. 1919 Στο προάστειο Νεϊγί των Παρισίων, υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης με την Βουλγαρία, σύμφωνα με την οποία η Βουλγαρία παραιτείταιι από τα κυριαρχικά της δικαιώματα στη Δυτική Θράκη. 
8 Γεν. 1920 Οι Κεμαλικοί πολιόρκησαν τους Γάλλους και Αρμένιους στην πόλη Μαράς και τελικά σκότωσαν 1.200 Γάλλους και 6-7.000 Αρμένιους.
15 -27 Φλεβ.1920 Ο Αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκεόπουλος εγκαθίσταται στο Στρατηγείο της Σμύρνης, ενώ αρχίζουν να κατατάσσονται στον Ελληνικό Στρατό Ελληνες της Μ. Ασίας. 
3 Μάρτη 1920 Οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ εισβάλλουν στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο της Κωνσταντινούπολης, συλλαμβάνουν, βουλευτές, καταλαμβάνουν όλη τη Βασιλεύουσα καταργούν την Κυβέρνηση Αλί Ρετζά και ξαναφέρνουν στο αξίωμα του μεγάλου βεζίρη τον Νταμάντ Φερίντ, που εθεωρείτο μετριοπαθής απέναντι τους.
3 Μάρτη 1920

Ο Ελληνικός Στρατός συμμετέχει στην κατάληψη-κατοχή της Κωνσταντινούπολης.

Ένταση στις σχέσεις σουλτανικών-κεμαλικών. Οι κεμαλικοί θεωρούν τους σουλτανικούς ως υποτακτικούς απέναντι στα συμφέροντα των ξένων ευρωπαϊκών δυνάμεων που είχαν στρατεύματα στην Τουρκία, ενώ οι σουλτανικοί θεωρούσαν ότι οι κεμαλιστές απειλούσαν τις ιερές παραδόσεις της χώρας.

Απρίλης 1920 Στο Σαν Ρέμο, οι νικητές του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, αποφασίζουν τη δημιουργία Αρμενικού Κράτουςπαρά την αντίθετη άποψη του Κεμάλ.
Απρίλης 1920 Παρατηρείται μια εντυπωσιακή σύσφιξη των σχέσεων Κεμάλ και Σοβιετικής Ενωσης, με την υπογραφή στρατιωτικού συμφώνου ανάμεσά τους.
9-12 Ιούνη 1920 Ελληνική εξόρμηση. Στις 9/6 καταλαμβάνεται το Αξάρι, στις 10/6 το Σαλιχλί, το Σόμα, το Ντερέκιοϊ, το Μεντεχώρι και την 11/6 η Φιλαδέλφεια (Αλάσαϊρ)
17 Ιούνη 1920 Κατελήφθη η Κούλα (ανατολικά της Φιλαδέλφειας) και εν συνεχεία το Μπαλούκεσερ.
18 Ιούνη 1920 Κατάληψη της Πανόρμου. Οι μαθήτριες του Γυμνασίου έρραιναν τους στρατιώτες μας.
25 Ιούνη 1920 Κατάληψη της (ιεράς πόλεως των Τούρκων των Οσμανλήδων) Προύσσας.
11 Ιούλη 1920 Κατάληψη της Ανατολικής Θράκης.
12 Ιούλη 1920 Κατελήφθη η Αδριανούπολη και εψάλη δοξολογία παρουσία του βασιλέα Αλεξάνδρου.
28 Ιούλη 1920

Στο προάστειο Σέβρες των Παρισίωνυπεγράφη η Συνθήκη των Σεβρών.

3 τα κύρια σημεία:

1. Συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία και η Ελλάδα εξασφάλιζε την Ανατολική Θράκη, την Ιμβρο, την Τένεδο και είχε δική της Διοίκηση στη Σμύρνη και την περιοχή Αϊδινίου.

2. Παραχωρείται η Δυτική Θράκη από την Βουλγαρία και

3. Η Ιταλία έδινε τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα εκτός από την Ρόδο.

30 Ιούλη 1920 Δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθ. Βενιζέλου στο σιδηρ. Σταθμό της Λιόν.
30 Ιούλη 1920 Παράδοση της Σμύρνης από τους Τούρκους (από τον αναπληρωτή του βαλή Αϊδινίου Αχμέτ Μεσίμ) στους Ελληνες (γενικό γραμματέα της Υπατης Αρμοστείας Πέτρο Γουναράκη) στο Διοικητήριο της Σμύρνης.
31 Ιούλη 1920 Εξαγριωμένοι Βενιζελικοί επιτίθενται σε αντιβενιζελικούς. Γεγονότα "Ιουλιανά". Δολοφονία Ιωνα Δραγούμη. Κοντά στο διχασμό.
14 Αυγ. 1920 Κατάληψη του Ουσάκ, χωρίς την έγκριση του Ελ. Βενιζέλου.
22 Αυγ. 1920 Με τη θαλαμηγό "Νάρκισσος" ο Ελ. Βενιζέλος φτάνει έξω από το λιμάνι της Σμύρνης. Παραιτείται ο Παρασκευόπουλος, λόγω της κατάληψης του Ουσάκ. Ανακαλείται η παραίτηση. Επιστρέφει στην Αθήνα ο Ελ. Βενιζέλος.
25 Αυγ. 1920 Ο Βενιζέλος παρουσιάζει και αναλύει τη συνθήκη των Σεβρών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Η Βουλή με ψήφισμα της "κηρύσσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο άξιον της Ελλάδος ευεργέτη και σωτήρα της πατρίδας..."
10 Σεπτ. 1920 Διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται εκλογές για τις 25 Οκτωβρίου, μετά από επιμονή της αντιπολίτευσης για εκλογές. Η θητεία της Βουλής είχε λήξει στις 31.5.1919, αλλά πήρε 3 παρατάσεις λόγω του ότι "οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονταν και η συνθήκη ειρήνης με την Τουρκία δεν είχε υπογραφεί ακόμα"
14 Σεπτ. 1920 Εορτή Νίκης στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Αποθεώνεται ο Ελ. Βενιζέλος ως δημιουργός της Ελλάδος και χειροκροτούν το βασιλιά Αλέξανδρο και τον Αρχιστράτηγο Παρσκευόπουλο
Σεπτ. Οκτωβρ. 1920 Ο Κεμάλ στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση αναγγέλει ότι θα καταλύσει την Αρμενική Δημοκρατία του Εριβάν. Οι Ρώσοι στέλνουν τελεσίγραφο για να διέλθουν μέσω των εδαφών της Ρωσσικά στρατεύματα. Απορρίπτεται το αίτημα. Οι Αρμένιοι ζητούν την βοήθεια των συμμάχων σε εφαρμογή της συνθήκης των Σεβρών. Οι σύμμαχοι δεν ανταποκρίνονται. Εισβάλλουν Τούρκοι και Ρώσσοι και καταλύουν την Αρμενική Δημοκρατία. Ακολούθως διαμοιράζονται τα εδάφη της, ενώ οι σχέσεις τους έχουν γίνει πλέον πολύ δυνατές. 
12 Οκτ. 1920 Πεθαίνει ο βασιλιάς Αλέξανδρος από σηψαιμία. Τον είχε δαγκώσει πίθηκος στις 17 Σεπτέμβρη στα Ανάκτορα Τατοίου.
15 Οκτ. 1920 Ο ναύαρχος Κουντουριώτης ορίστηκε Αντιβασιλέας.
25 Οκτ. 190 Αναβάλλονται οι εκλογές για την 1η Νοεμβρίου 1920,  λόγω του θανάτου του Βασιλιά.
1 Νοεμ. 1920 Εκλογές. Νικητής η "Ηνωμένη Αντιπολίτευση" με 251 Εδρες, ενώ οι "Φιλελεύθεροι" έλαβαν 118 έδρες. Λόγω του πλειοψηφικού συστήματος δεν εξελέγη ούτε Βουλευτής ο Ελ. Βενιζέλος
4 Νοεμ. 1920 Ο Αντιβασιλέας ναύαρχος Κουντουριώτης αναθέτει στο Δημ. Ράλλη την εντολή σχηματισμού Κυβέρνησης. Υποβάλλει την παραίτησή του από αντιβασιλέας και αντιβασίλισσα αναλαμβάνει η μητέρα του εξόριστου Κωνσταντίνου, Ολγα. Ο Βενιζέλος αναχωρεί από την Ελλάδα με την θαλαμηγό "Νάρκισσος" παίρνοντας τον δρόμο της εξορίας.
5 Νοεμ. 1920 Παραιτείται ο υπατος Αρμοστής Αρ. Στεργιάδης. Δεν επιμένει στην παραίτησή του, ύστερα από επιθυμία του Πρωθυπουργού Δημ. Ράλλη.
9 Νοεμ. 1920 Αντικαθίστατι ο Αρχιστράτηγος Λεων. Παρασκευόπουλος από τον Αναστάσιο Παπούλα.
12 Νοεμ. 1920 Ο Ελ. Βενιζέλος φτάνει στη Νίκαια της Γαλλίας.Στον τόπο της εθελούσιας εξορίας του.
13-20 Νοεμ.1920 Η Διασυμμαχική Συνδιάσκεψη λίγες ημέρες μετά τις εκλογές, εκφράζει τις αντιρρήσεις της για την επάνοδο του Βασιλιά Κωνσταντίνου.
22 Νοεμ. 1920 Με Δημοψήφισμα 99% ο ελληνικός λαός ψήφισε υπέρ της επανόδου στην Ελλάδα του Βασιλιά Κωνσταντίνου.
6 Δεκ. 1920 Οι Αθηναίοι επιφυλάσσουν αποθεωτική υποδοχή στο Βασιλιά Κωνσταντίνο. Με την επάνοδό του στην Ελλάδα όμως, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί έκαναν μεταστροφή υπέρ των Τούρκων φανερά και χωρίς κανένα ενδοιασμό.
24 Δεκ. 1920 Ο Ελληνικός Στρατός άρχισε την επίθεσή του με κύριο στόχο την πόλη του Εσκί Σεχίρ, για να κατστρέψει τα αμυντικά έργα των κεμαλικών. Αλλά στην πρώτη σοβαρή αντίσταση οπισθοχώρησαν προς έκπληξη των στρατιωτών μας.
22 Γεν. 1921 Παραιτείται ο Δημ. Ράλλης. Πρωθυπουργός ο Νικ. Καλογερόπουλος.
Φλεβ. 1921 Διάσκεψη στο Λονδίνο, ύστερα από πρωτοβουλία της Γαλλίας. Συμμετείχαν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η σουλτανική Κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης και η επαναστατική κεμαλική κυβέρνηση της Αγκυρας.
17 Φεβρ. 1921 Η Ελληνική αντιπροσωπεία πληροφορήθηκε ότι η Γαλλία κατάληξε σε συμφωνία με τους Τούρκους στο θέμα του δημόσιου οθωμανικού χρέους και πως αναμενόταν και στρατιωτική ανακωχή μεταξύ τους με την αποχώρηση των γαλλικών στρατευμάτων από την Κιλικία.
24 Φεβρ. 1921 Φτάνει στο Λονδίνο, ο υπουργός Εξωτερικών Δημ. Γούναρης, ύστερα πό πρόσκληση του Πρωθυπουργού Νικ. Καλογερόπουλου, που ήταν ο μόνος που μπορούσε να πάρει αποφάσεις εκείνες τις κρίσιμες ώρες.
26 Φεβρ.1921 Αποφασίζεται στρατιωτική επιχείρηση στη Μ. Ασία για εκδίωξη του Κεμάλ. 
27 Φεβρ. 1921 Οι Γάλλοι υπογράφουν με τους κεμαλικούς ανακωχή στην Κιλικία και ανλαμβάνουν την υποχρέωση να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από την Κιλικία. Οι Γάλλοι θα έπαιρναν σημαντικές οικονομικές διευκολύνσεις στη Τουρκία. Οι Γάλλοι παρέδωσαν τον εξοπλισμό τους, στους Τούρκους.
2 Μαρτ. 1921 Ο υπουργός Εξωτερικών του Κεμάλ, Μπεκίρ Σαμί,  υπογράφει παρόμοια συμφωνία με την Ιταλία που έπαιρνε οικονομικές διευκολύνσεις στην περιοχή της Αττάλειας και δεσμεύονταν να υποστηρίξει τις τουρκικές αξιώσεις στη Θράκη και Σμύρνη. Αν και οι 2 αυτές οικονομικές συμφωνίες απορρίφθηκαν από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση δημιούργησαν ρήγματα στη συμμαχικό μέτωπο.
16 Μαρτ. 1921 Συμφωνία Τούρκων και Σοβ. Ενωσης στη Μόσχα. Η Σοβιετική Ενωση ανέλαβε την υποχρέωση να μην αναγνωρίσει καμία συνθήκη που επιβλήθηκε με τη βία στη Τουρκία. Επίσης καταγγέλονταν το καθεστώς των διομολογήσεων και όλα τα αποικιακά προνόμια που είχαν οι μεγάλες δυνάμεις στην Τουρκία.
10-18 Μαρτ. 1921 Αρχίζει και ολοκληρώνεται κατά τον χειρότερο τρόπο, η στρατιωτική επιχείρηση καταδίωξης του Κεμάλ. Στο χωριό Ινονού ανακόπτεται η Ελληνική Επίθεση και οδηγούνται σε άτακτη υποχώρηση με δεκάδες νεκρούς.
22 Μαρτ. 1921 Η αποτυχία της ελληνικής επιχείρησης οδηγεί σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Ν. Καλογερόπουλο. Υστερα από 4 μέρες τον διαδέχεται ο Δημ. Γούναρης.
25 Μαρτ. 1921 Ο Μεταξάς σε συνάντηση με τους Γούναρη και Πρωτοπαδάκη, απόρριψε πρόταση να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Γενικό Επιτελείο Στρατού ή να αναλάβει αρχιστράτηγος, γιατί όπως τόνισε δεν μπορούσε να συνεχίσει "επιχειρήσεις αίτινες θα ήγον εις αποτυχίαν".
28 Μαρτ. 1921 Ο Ελληνικός Στρατός εγκαταλείπει το Αφιόν Καραχισάρ και μετακινείται στο Τουμλού Μπουνάρ. Γίνεται μία συγκλονιστική μάχη και ενώ φαίνεται η πλάστιγγα να γέρνει προς την πλευρά των Τούρκων, η αποφασιστική επέμβαση του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων του Ν. Πλαστήρα δημιουργεί τρόμο και φυγή στους Τούρκους που αφήνουν 800 νεκρούς και 200 αιχμαλώτους. 
Απρ. 1921 Ο Γούναρης τολμά την υπέρβαση. Ζητεί από το έθνος να στρατευθούν εκτός από τις κλάσεις 1913, 1914, 1915 που δεν είχαν προλάβουν να πάρουν μέρος στην εαρινή επίθεση και οι παλιές κλάσεις του 1904 και 1905. Και βέβαια τα βουνά γέμισαν από λιποτάκτες. Ετσι ο ελληνικός στρατός ανήρχετο σε 225.000 στρατιώτες χωρίς όμως να υπάρχουν και ανάλογοι αξιωματικοί.
15 Απρ. 1921 Ο Ελληνας Πρωθυπουργός Δημ. Γούναρης φτάνει στη Σμύρνη, συνοδευόμενος από τον Υπουργό Στρατιωτικών Νικ. Θεοτόκη και τους Στρατηγούς Βίκτωρα Δουσμάνη και Ξενοφώνατ Στρατηγό, προκειμένου να δει από κοντά την στρατιωτική κατάσταση. Επισκέπτεται Ουσάκ και Τουμλού Μπουνάρ. 
30 Μαη 1921 Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος αποβιβάζεται στη Σμύρνη  από το θωρηκτό "Λήμνος", συνοδευόμενος από τον διάδοχο Γεώργιο και τον πρίγκηπα Ανδρέα, αλλά και τους Γούναρη, Ξεν. Στρατηγό, Δούσμανη και επιτελικούς. Αποθεωτική υποδοχή αντάξια της άφιξης του Ελληνικού Στρατού. Εγκαθίσταται στο Κορδελιό.
1 Ιούλη 1921 Ο Ελληνικός Στρατός αφού κερδίζει τους Τούρκους σε αποφασιστική μάχη  εισέρχεται  στο Αφιόν Καραχισάρ και μετά 2 ημέρες στην Κιουτάχεια.Ακολουθεί η κατάληψη του Εσκί Σεχίρ. Οι Τούρκοι οπισθοχωρούν πίσω από το Σαγγάριο ποταμό.
15 Ιούλη 1921 Πολεμικό Συμβούλιο στην Κιουτάχεια. Συμμετέχουν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο Πρωθυπουργός Δημ. Γούναρης, ο υπουργός Στρατιωτικών Νικ. Θεοτόκης, ο αρχιστράτηγος Παπούλας, ο αρχηγός της Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού αντιστράτηγος Δούσμανης, ο επιτελάρχης Πάλλης και ο απόστρατος στρατιωτικός Ξ. Στρατηγός. Παρευρίσκεται και κρατεί σημειώσεις ο πρίγκηπας Νικόλαος. Αποφασίστηκε ομόφωνα να συνεχιστεί η επιχείρηση προς την Αγκυρα που ήταν και η επιθυμία του Πρωθυπουργού Δημ. Γούναρη.
1 Αυγ. 1921 Αρχιζει η εκστρατεία προς την Αγκυρα. Στις 5/8 αρχίζουν να περνούν τον Σαγγάριο ποταμό χρησιμοποιόντας πλωτά γεφύρια και φτάνουν στο Γόρδιο, εκεί που ο Μεγ. Αλέξανδρος έκοψε τον Γόρδιο Δεσμό.Ακολουθούν μάχες και κατάληψη των πόλεων : Ταμπουρ-Ογλού, Σαπάντζα, Καλέ Γκρότο,Αρντίζ Νταγ, Τσαλ Νταγ. Παρατηρούνται ελλείψεις τροφίμων, νερού και πολεμοφοδίων. 
20 Αυγ. 1921 Ο Κεμάλ παρόλες τις συνεχείς ήττες του στρατού του λέει :"Θα αμυνθώ μπροστά από την Αγκυρα, θα αμυνθώ μέσα στην Αγκυρα, θα αμυνθώ πίσω από την Αγκυρα"
22 Αυγ. 1921 Ο Αρχιστράτηγος Παπούλας με έκθεση προς τον Υπουργό Ν. Θεοτόκη ζητεί άμεση απάντηση αν έπρεπε ή όχι να συνεχίσει την πορεία προς την Αγκυρα. Η Κυβέρνηση θορυβείται από την απρόσμενη εξέλιξη. Ο Θεοτόκης με τηλεγράφημα καλεί στην Προύσσα τον Πρωθυπουργό Γούναρη για να πάρουν αποφάσεις.
26 Αυγ. 1921 Ο Γούναρης αποστέλει τηλεγράφημα στον Παπούλα. "...διαρρυθμίσατε αποφάσεις και ενεργείας υμών συμφώνως προς το στρατιωτικόν συμφέρον."
  Ο Αρχιστράτηγος Παπούλας βλέπει ότι τα πράγματ δυσκολεύουν και δίνει οδηγίες για σκληρή επίθεση, εφόσον όμως δεχθούν επιθέσεις από Τούρκους. Το Β΄ Σ.Σ. με διοικητή τον πρίγκηπα Ανδρέα αρνήθηκε να υπακούσει στις διαταγές του Αρχιστρατήγου και διέταξε οπισθοχώρηση στο Σιβρί.
28 Αυγ. 1921 Ο Κεμάλ συλλογίζεται να οπισθοχωρήσει. Στις 2 τα ξημερώματα ο Φεβζή πασάς τον ενημερώνει ότι "οι Ελληνες έφτασαν στα όρια τους και σκέφτονται να οπισθοχωρήσουν." Τότε δίνει εντολή για αντεπίθεση. Ετσι η μάχη του Σαγγάριου - μια από τις πιο σκληρές μάχες στη Παγκόσμια ιστορία - έμπαινε στη τελευταία της φάση.
29 -31 Αυγ. 1921 Ο Κεμάλ/Τούρκοι επιτίθεται ενώ οι Ελληνες υποχωρούν νηστικοί και ξεθεωμένοι από τις κακουχίες στα όρια του Σαγγάριου ποταμού, που ήταν πριν να ξεκινήσουν για την πορεία προς την Αγκυρα ένα μήνα νωρίτερα.
3 Οκτ. 1921 Ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό Δημ. Γούναρη και τον Υπουργό Εξωτερικών Γ. Μπαλτατζή ξεκίνησε για Παρίσι και Λονδίνο επιδιώκοντας νέα διάσκεψη για το μικρασιατικό ζήτημα. Και από την άλλη να συνάψει Δάνειο για να συντηρήσει τις δυνάμεις της στη Μικρασία.
7 Οκτ. 1921 Την ίδια μέρα που η Ελληνική αντιπροσωπεία συζητάει με τον Γάλλο Πρωθυπουργό Μπριάν, στην Αγκυρα υπογράφονταν το γαλλοκεμαλικό σύμφωνο
21 Οκτ. 1921 Ο Γάλλος βουλευτής Μπουγιόν, υπογράφει  στην Αγκυρα την γαλλο-κεμαλική συμφωνία, αφού έχει παραπλανήσει τους συμμάχους που παρακολουθούν μήνες την δράση του. Οι Γάλλοι αποχωρούσαν από την Κιλικία και αντίστοιχα ελάμβαναν τα ορυχεία σιδήρου, χρωμίου και αργύρου κλπ.. Επρόκειτο περί πραγματικής προδοσίαςπου υπαγόρευαν βέβαια τα γαλλικά συμφέροντα και ο αγγλο-γαλλικός ανταγωνισμός, αλλά που μετέβαλε ολόκληρο το σκηνικό στο μικρασιατικό μέτωπο. 
  Ετσι αυτή την περίοδο που η Ελλάδα αναδύεται στον υπέρ πάντων αγώνα, είχε απέναντι της, την γαλλο-κεμαλική συμφωνία, την ιταλο-κεμαλική συμφωνία, την σοβιετο-κεμαλική συμφωνία, την αλβανο-κεμαλική συμφωνία, την αντίδραση των Ελλήνων αξιωματικών στην Κωνσταντινούπολη και σε αντιστάθμισμα την διάτρητη ασπίδα των φιλελληνικών λόγων και παραινέσεων του Λόρδου Τζώρτζ, αλλά συγχρόνως και τους μέχρι εκείνη την στιγμή περιορισμούς στη δράση ελληνικών στρατευμάτων. 
Οκτώβρης 1921 Ιδρύεται στη Σμύρνη η οργάνωση "Μικρασιατική Αμυνα" που τη διοικούσα επιτροπή αποτελούσαν οι Α. Ψαλτώφ, Κ. Τενεκίδης, Χ. Δήμας. Επεδίωκε την ανακήρυξη της αυτονομίας της περιοχής της Σμύρνης.
27 Οκτ. 1921 Η Ελληνική αντιπροσωπεία απογοητευμένη από του Γάλλους και το γαλλοκεμαλικό σύμφωνο, μεταβαίνει στο Λονδίνο για διαβουλεύσεις.
8 Δεκ. 1921 Οι αντιβενιζελικοί πραγματοποίησαν δολοφονική απόπειρα εναντίον του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη. 4 άτομα επιτέθηκαν με ραβδιά στο γραφείο του και πυροβόλησαν και τραυμάτισαν τον ναύαρχο.
9 Δεκ. 1921 Η Ελληνική αντιπροσωπεία υπόγραψε συμφωνία με την αγγλική κυβέρνηση με την οποία η Ελλάδα αποκτούσε το δικαίωμα να συνάψει εξωτερικό δάνειο από την αγορά του Λονδίνου μέχρι 15 εκατ. Λίρες. Οι Τράπεζες όμως δεν έδωσαν ποτέ αυτό το δάνειο.
Δεκ. 1921 Το νεοσύστατο σοβιετικό κράτος αναγνώρισε την κεμαλική κυβέρνηση και έτσι έφθασε στην Αγκυρα ο πρώτος Ρώσος Πρεσβευτής.
27 Δεκ. 1921 Στις Κάννες άρχισε διάσκεψη Βρεταννίας, Γαλλίας και Ιταλίας για το μικρασιατικό ζήτημα, η οποία τερματίστηκε άδοξα λόγω κυβερνητικής κρίσης στη Γαλλία.
Γενάρης 1922 Με την απομόνωση που γνωρίζει η Ελλάδα, ο μικρασιατικός πόλεμος άρχισε να μεταβάλλεται σε γάγγραινα γι΄ αυτή. Το καθημερινό κόστος φτάνει τα 8.000.000 δρχ. Ο αρχιστράτηγος Παπούλας τόνισε στην κυβέρνηση ότι αν δεν σταλούν στη Μικρασία, στρατιώτες χρήματα και οπλισμός τότε ο ελληνικός στρατός έπρεπε να αποχωρήσει.
12 Φλεβ. 1922 Δημοσιεύεται το "Δημοκρατικό Μανιφέστο" που υπογράφεται από τον Παπαναστασίου και τους συνεργάτες του, που ήταν όλοι γνωστοί ως "ομάδα κοινωνιολόγων". Το Κακουργοδικείο της Λαμίας στις 23 Ιουν. 1922, κατεδίκασε αυτούς που το υπέγραψαν σε 3 χρόνια φυλάκιση. Ο συνήγορος υπεράσπισης Γεώργιος Παπανδρέου στις 6 Ιουλίου 1922, δέχθηκε επίθεση με μπουκάλια και ποτήρια στη Μυτιλήνη και τραυματίστηκε στο κεφάλι.
15 Φλεβ. 1922 Ο Δημ. Γούναρης αποστέλει υπόμνημα στον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Λόρδο Κώρζον, που αποτελεί την ύστατη έκκληση προς τους Συμμάχους να αντιληφθούν πλέον την τραγική θέση που έφεραν την Ελλάδα οι Σύμμαχοι στη Μ. Ασία.
21 Φλεβ. 1922 Οι σφαίρες των αντιβενιζελικών χτύπησαν θανάσιμα το δημοσιογράφο Ανδρέα Καβαφάκη που ήταν εκδότης και διευθυντής της φιλοβενιζελικής Εφημερίδας "Ελεύθερος Τύπος"
26 Φλεβ. 1922 Η αβεβαιότητα στο μικρασιατικό ζήτημα έφερε ρήξη στην αντιβενιζελική παράταξη με αποτέλεσμα να παραιτηθεί ο Γούναρης. Ούτε ο Ν. Στράτος, ούτε ο Γ. Μπούσιος που τους δόθηκε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης κατάφεραν να λάβουν ψήφο εμπιστοσύνης.
5 Μάρτη 1922 Ο Δημ. Γούναρης πήρε ψήφο εμπιστοσύνης και ξανάγινε πρωθυπουργός.
9 Μάρτη 1922 Αρχισε στο Παρίσι τις εργασίες της η διασυμμαχική διάσκεψη για την επίλυση του Μικρασιατικού ζητήματος με τη συμμετοχή των Υπουργών Εξωτερικών Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας. Δεν κατέληξε σε καμμία συμφωνία.
19 Μάρτη 1922 Οι Δυνάμεις της Συνδιάσκεψης Ειρήνης προτείνουν στην Ελλάδα να εκκενώσει την Μ. Ασία, χωρίς να παρέχουν καμμία εγγύηση για τους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής. Ο Γούναρης αρνείται να δώσει εξηγήσεις στη Συνέλευση, τίθεται θέμα ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση από τον Στράτο, αποχωρούν οι Φιλελεύθεροι, η Κυβέρνηση δεν δυσκολεύεται να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης με 163 έναντι 52 κατά.
22-24 Μαρτ. 1922 Η Ελλάδα δεν μπορεί να λάβει δάνειο από το εξωτερικό. Με εισήγηση του Υπουργού Οικονομικών Πρωτοπαπαδάκη η κυβέρνηση Γούναρη αποφάσισε την διχοτόμηση του χαρτονομίσματος. Ετσι οι πολίτες έμειναν με την μισή αξία του κάθε χαρτονομίσματος και η υπόλοιπη μισή πήγαινε στα ταμεία του κράτους. Εν καιρώ ανελάμβανε να προσφέρει ομολογίες στο λαό ως αντάλλαγμα των χρημάτων που δανειζόνταν. 
6 Απρίλη 1922 Το Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε το Βασιλικό Διάταγμα περί προσθήκης ποσοστού 10ο/ο επί του φόρου του καπνού, των μονοπωλίων και των τελών χαρτοσήμου προς εξυπηρέτηση του αναγκαστικού δανείου.
16 Απρ. 1922 Αντιπροσωπεία της "Μικρασιατικής Αμυνας" επισκέφθηκε στην Αθήνα το Δημ. Γούναρη και ζήτησε την συμπαράστασή του για τον αγώνα της διάσωσης του Μικρασιατικού Ελληνισμού. 
21 Απρ. Η κυβέρνηση Γούναρη στην προσπάθειά της να ικανοποιήσει του Μικρασιάτες ανακοίνωσε :  "δεν αποσύρει τον στρατόν της εκ της κατεχόμενης χώρας"
27 Απρ. 1922 Στην Εθνική Συνέλευση αποκαλύφτηκε, ότι το πρωτοπαλλίκαρο του Γούναρη, ο Μιχ. Γούδας αλληλογραφούσε με Τούρκους βουλευτές της Θράκης και οι Τούρκοι βουλευτές με τον Κεμάλ.
28 Απρ. 1922 Η κυβέρνηση κλονίστηκε και αναγκάστηκε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Πήρε 161 ψήφους έναντι 160 και έτσι ο Γούναρης υπέβαλε την παραίτηση του
2 Μαη 1922 Σχηματίσθηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Στράτο που εξασφάλισε και την υποστήριξη των Φιλελευθέρων. 2 ημέρες αργότερα δεν κατόρθωσε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. (154 ψήφοι υπέρ και 170 κατά).
9 Μαη 1922 Κυβέρνηση συνασπισμού όλων των αντιβενιζελικών κομμάτων. Πρωθυπουργός ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, υπουργός Δικαιοσύνης ο Γούναρης, υπουργός Εσωτερικών ο Στράτος. Όπως ήταν φυσικό εξασφάλισε ψήφο εμπιστοσύνης.
13 Μάη 1922 Η Κυβέρνηση δεν είναι ευχαριστημένη από τα αποτελέσματα του αρχιστράτηγου Παπούλα στη Μ. Ασία και σκέφτεται να τον αντικαταστήσει. Εκείνος παραιτείται.
22 Μάη 1922 Φτάνει στη Σμύρνη ως διάδοχος του Στρατηγού Παπούλα, ο νέος διοικητής της στρατιάς Μ. Ασίας, στρατηγός Γεώργιος Χατζηανέστης.
Τέλη Μάη 1922 Η κυβέρνηση αποφασίζει να υιοθετήσει το σχέδιο του Στεργιάδη για ανεξάρτητο μικρασιατικό κράτος, κάτω υπό την ψιλή επικυριαρχία του Σουλτάνου.
16 Ιούλη 1922 Η Ελληνική Κυβέρνηση υιοθετεί σχέδιο του στρατηγού Χατζηανέστη για κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι αντιδρούν.
16 Ιούλη 1922 Η Ελληνική Κυβέρνηση έγκρίνει νόμο πως : "...απαγορεύεται η εν Ελλάδι αποβίβασις αλλοδαπών εφ΄ όσον ούτοι δεν είναι εφωδιασμένοι δια τακτικών διαβατηρίων, νομίμως τεθεωρημένων ή δια των εγγράφων των οριζομένων..." 
18 Ιούλη 1922 Ο Στεργιάδης καλεί συλλαλητήριο στη Σμύρνη, υπέρ του νέου κράτους. Σε αυτό διαβάστηκαν προκηρύξεις της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Υπατου Αρμοστή και εκφωνήθηκαν λόγοι από στελέχη του ντόπιου πληθυσμού. Η αποτυχία του συλλαλητηρίου ήταν εμφανής.
   
2 Αυγ. 1922 Η ΑΝΤΑΝΤ απορρίπτει τη δημιουργία Μικρασιατικού Κράτους και τονίζει πως το πρόβλημα θα λυνόταν από τη Διάσκεψη της Ειρήνης.
13 Αυγ. 1922 Ο Κεμάλ εξαπολύει την επίθεσή του. Τηλεγραφεί στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση: "Η Επίθεση άρχισε σε όλο το μέτωπο. Ο Αλλάχ βοηθός"
15 Αυγ. 1922 Ο Ελληνικός Στρατός αποχωρεί από το Αφιόν Καρχισάρ.
16,17,18 Αυγ. 1922 Δίνεται σκληρή μάχη στο Χαμούρκιοϊ-Ιλμπουλάκ, ακολούθως στο Αλί Βεράν 
17 Αυγ. 1922 Ο Στεργιάδης σε τηλεγράφημα στην κυβέρνηση ζητεί: "Αποστείλατε τάχιστα πλοία προς παραλαβήν στρατού μετά υλικού και πληθυσμού". Την επομένη έλαβε την απάντηση από τον πρωθυπουργό Γούναρη: "Αποφύγετε δημιουργία προσφυγικού ζητήματος"
20 Αυγ. 1920 Στο Καρτζά Χισάρ περικυκλώθηκε η φάλαγγα Τρικούπη με αποτέλεσμα να συλληφθεί ο στρατηγός Τρικούπης, 190 αξιωματικοί και 4.400 οπλίτες.
22 Αυγ. 1922 Η Ελληνική Κυβέρνηση σε πλήρη σύγχιση, αντικαθιστά τον ανεπαρκή, Χατζηανέστη με τον Τρικούπη, ο οποίος έχει ήδη συλληφθεί. Το κωμικοτραγωγικό. Ο ίδιος ο Κεμάλ του ανκοίνωσε την προαγωγή του.
24 Αυγ. 1922 Διορίζεται νέος αρχιστράτηγος, ο  Γεώργιος Πολυμενάκος που φτάνει στη Σμύρνη. Δίνει αμέσως διαταγή να παρεμποδιστεί η είσοδος τουρκικών στρατευμάτων στη Σμύρνη. Όταν αντιλήφθηκε ότι ήταν αδύνατο διατάσσει υποχώρηση του στρατού και αναχώρησή του από το λιμάνι του Τσεσμέ.
26 Αυγ. 1922 Διαταγή εκκενώσεως της Μ. Ασίας από τον Ελληνικό Στρατό. (Στρατηγός Πολυμενάκος)
27 Αυγ. 1922 Ο Τουρκικός Στρατός εισέρχεται στη Σμύρνη. Η Κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη υποβάλλει την παραίτησή της. Ο βασιλιάς ανέθεσε την εντολή στον Καλογερόπουλο, αλλά αυτός δεν εύρισκε υπουργούς και κατέθεσε την εντολή. Τελικά σχηματίσθηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Νικ.Τριανταφυλλάκο.
28 Αυγ. 1922 Η 1η Τουρκική Στρατιά με επικεφαλής τον Διοικητή της Νουρεντίν πασά, εισέρχεται στη Σμύρνη. Πρώτο μέλημά του η εξόντωση του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου, που υπέκυψε ύστερα από φοβερά βασανιστήρια.
3 Σεπ. 1922 Ο Νουρεντίν με διαταγή του καλούσε "........όλους τους Ελληνες και Αρμενίους από 18 έως 45 ετών να παραδοθούν τονίζοντας ότι θα κρατηθούν ως αιχμάλωτοι μέχρι πέρατος των εχθροπραξιών. Ολοι οι άλλοι Ελληνες και Αρμένιοι καλούνται να εγκαταλείψουν την Τουρκία μέχρι 17 Σεπτεμβρρίου". Ακολουθούν σφαγές, λεηλασίες, βιασμοί κλπ.
13 Σεπτ. 1922 Η Σμύρνη μάνα καίγεται. 1.500.000 Ελληνες στην προσφυγιά. Χιλιάδες νεκροί.
  Φονευθέντες       19.362
  Αποβιώσαντες      4.878
  Εξαφανισθέντες  18.095
  Τραυματίες          48.880              Σύνολο 91.215 Ιστορία Γ.Ε.Σ.
  Η Ελληνική αυτοθυσία - που κατέληξε σε ολοκαύτωμα - ήταν ακριβώς το τείχος του πολιτισμού που αντιμετώπιζε την ασιατική πλημμυρίδα. Αλλά αυτό δεν κατανοήθηκε επαρκώς από τον δυτικό κόσμο.
4 Οκτ. 1922 Διάσκεψη στα Μουδανιά. Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη και μεταφέρουν τα Τουρκικά σύνορα, στον ποταμό Εβρο.
24 Ιούλη 1923 Ο Βενιζέλος εκ μέρους της Ελλάδος υπέγραφε τη συνθήκη της Λωζάνης, που ήταν οδυνηρή σε σύγκριση με την συνθήκη των Σεβρών. Η Ελλάδα απέφυγε τις πολεμικές αποζημιώσεις ύστερα από επιμονή του Βενιζέλου. Η Τουρκία αναγνώρισε την Ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου εκτός από την Ιμβρο και την Τένεδο που επιστρέφονταν στην Τουρκία και ακόμα η Τουρκία εξασφάλισε την Ανατολική Θράκη και το τρίγωνο του Καραγάτσς στη Δυτική Θράκη.
1930

ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ - ΑΤΑΤΟΥΡΚ :  Σύμφωνο φιλίας.

Σε Ιδιωτική συνομιλία ο Κεμάλ αναγνωρίζει:  Ότι ο Ελληνικός Στρατός ήταν ο καλύτερος της Ευρώπης, αφού κατάφερε να φθάσει στα πρόθυρα της Αγκυρας."

Διαβάστε περισσότερα...

Στόλος

Κατηγορία Μικρασιατική εκστρατεία

 

ΜΟΙΡΑ : Θωρηκτά : "ΛΗΜΝΟΣ", "ΚΙΛΚΙΣ" θωρηκτού ευδρόμου "Γ. ΑΒΕΡΩΦ" και του ευδρόμου "ΕΛΛΗ"
Ομάδα αντιτορπιλικών "ΛΕΩΝ" , "ΠΑΝΘΗΡ", "ΙΕΡΑΞ" και "ΑΕΤΟΣ"
Ομάδα αντιτορπιλικών "ΣΜΥΡΝΗ", ¨ΘΥΕΛΛΑ", "ΣΦΕΝΔΟΝΗ", "ΛΟΓΧΗ", "ΝΙΚΗ", "ΑΣΠΙΣ" και "ΒΕΛΟΣ"
Ομάδα τορπιλλοβόλων "ΑΙΓΛΗ", ¨ΔΑΦΝΗ", "ΔΩΡΙΣ", "ΑΡΕΘΟΥΣΑ", "ΑΛΚΥΟΝΗ",  "ΘΕΤΙΣ"
Βοηθητικών Πλωτόν Νοσοκομείον "ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ", πλοίον εφοδιασμού "ΧΙΟΣ", πετρελαιοφόρον "ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ" , Υδροφόρος "ΤΕΝΕΔΟΣ" και τα ναρκαλιευτικά Υ3, Υ4

 

 

 

Διαβάστε περισσότερα...

Συνθήκη Μούδρου

Κατηγορία Μικρασιατική εκστρατεία

Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1918, οι νικητές (ΑΝΤΑΝΤ = Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Τσαρική Ρωσία και Ελλάδα) και οι ηττημένοι (Κεντρικές Δυνάμεις = Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Τουρκία) ανάγκασαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία (Τουρκία) να υπογράψει την Συνθήκη του Μούδρου (29.10.1918) που προέβλεπε :
Άνοιγμα των στενών των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου και στρατιωτική κατοχή υπό των Συμμάχων
Άμεση αποστράτευση του Τουρκικού Στρατού
Παράδοση ολόκληρου του Τουρκικού Στόλου
Παροχή στους συμμάχους να καταλάβουν όλα τα στρατηγικά σημεία της Τουρκίας
Στρατιωτική κατοχή και έλεγχο των τουρκικών συγκοινωνιών
Έλεγχο των τουρκικών δικτύων τηλεπικοινωνιών, ενσυρμάτου και ασυρμάτου
Παράδοση των Φρουρών Χετζάζης, Ασσίρ, Υεμένης, Συρίας, Μεσοποταμίας, της Τρίπολης και της Κυρηναϊκής και        αποχώρηση των στρατευμάτων από την Κιλικία
Όλος ο εξοπλισμός τους θα ετίθεντο στη διάθεση των συμμάχων
Την ανακωχή υπέγραψαν εκ μέρους της ΑΝΤΑΝΤ οι Άγγλοι (Arthur Calthrope), γεγονός που αναδείκνυε τον πρωτεύοντα ρόλο που ήθελε να έχει στην περιοχή και εκ μέρους του Σουλτάνου ο υφυπουργός Εξωτερικών Rechat Hikmet και ο συνταγματάρχης του Επιτελείου Sadoulah.
Παρά την αοριστία των διατάξεων, οι Σύμμαχοι μπορούσαν να γίνουν κύριοι των περιοχών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αλλά :
Οι Ιταλοί εξ αρχής δεν έδειξαν καμία προθυμία τουναντίον έπραξαν το αντίθετο
Οι Γάλλοι αμφιταλαντευόμενοι και ασυνεπείς δεν άργησαν να ακολουθήσουν τους Ιταλούς
Παρόλα αυτά, στο τέλος του 1918 :
Οι στόλοι των νικητριών Δυνάμεων διέπλευσαν από νότο τον Ελλήσποντο με κατεύθυνση την Κωνσταντινούπολη      και τα εν Μακεδονία στρατεύματα αυτών δια μέσου της Θράκης κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη και τα στενά          των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου
Οι Άγγλοι κατέλαβαν την Σαμψούντα, την Μερζιφούντα, την Τραπεζούντα, το Ερζερούμ, την Νικομήδεια και το            Εσκί Σεχίρ
Οι Γάλλοι κατέλαβαν τα Άδανα, το Ποζάντι, το Μαράς, το Αϊντάπ και την Ούρφα
Οι Ιταλοί την Αττάλεια και το Ικόνιο τον Μάρτιο του 1919 χωρίς την έγκριση του Ανωτάτου Διασυμμαχικού                  Συμβουλίου. Προφανής σκοπός των Ιταλών να δημιουργήσουν τετελεσμένα γεγονότα.

Διαβάστε περισσότερα...

Τούρκος Καθηγητής - Για την καταστροφή

Κατηγορία Μικρασιατική εκστρατεία

Αλήθειες και μύθοι για τους υπαίτιους της τραγωδίας 
Ποιοι έκαψαν τη Σμύρνη; Η βεβαιότητα των ηττημένων, η αμηχανία των νικητών

HALIL BERKTAY 
Οι ελληνικές και οι τουρκικές αφηγήσεις της πυρκαϊάς της Σμύρνης/Izmir στις 13-16 Σεπτεμβρίου του 1922 αποκλίνουν εξαιρετικά. Η ελληνική εθνική μνήμη θεωρεί μεγάλο πράγμα «το κάψιμο της Σμύρνης»: εκλαμβάνεται ως τεράστια τραγωδία και αναφέρεται ξανά και ξανά, σαν ψυχολογικό αντιστάθμισμα για το λάθος μιας επεκτατικής περιπέτειας που οδήγησε στην καταστροφή. Δεδομένης της έντονης πεποίθησης ότι η Σμύρνη κάηκε από τους Τούρκους, είναι ίσως υποσυνείδητα μια ευπρόσδεκτη τραγωδία που βοηθάει τον ηττημένο να ανακτήσει ένα αίσθημα δικαίου και να συντηρήσει αυτή την πεποίθηση που τρέφουν όλοι οι αμοιβαία ανταγωνιστικοί εθνικισμοί ότι για άλλη μια φορά υπήρξε θύμα, έτσι ώστε οι Ελληνες να θυμούνται όχι πώς οι ίδιοι έκαναν κακό στους Τούρκους αλλά πώς οι Τούρκοι έκαναν κακό σε αυτούς. 
Απέναντι στις βεβαιότητες των ηττημένων, από την πλευρά των νικητών υπάρχει αμηχανία και αβεβαιότητα, αποτέλεσμα μιας αμήχανης, ασαφούς και γεμάτης υπεκφυγές κοινωνικής μνήμης, η οποία θα προτιμούσε να ξεχάσει την όλη υπόθεση. Ναι, υπάρχουν οι συνηθισμένες κατηγορίες ότι «ο ελληνικός στρατός έβαλε φωτιά στην πόλη αποχωρώντας», μπορεί όμως να αποδειχθεί ότι αυτές συναρμολογήθηκαν από τις 15 Σεπτεμβρίου του 1922 και μετά. Τα γνωστά γεγονότα είναι ότι μια φωτιά ξέσπασε αρχικά κοντά στην αρμενική εκκλησία το πρωί της 13ης Σεπτεμβρίου και ακολουθήθηκε από μια σειρά μεταγενέστερων πυρκαϊών στη γύρω περιοχή. Από τις 9 ως τις 13 Σεπτεμβρίου ο τουρκικός Τύπος τόσο στην Αγκυρα όσο και στην Κωνσταντινούπολη δεν μιλάει καθόλου για καταστροφές στην πόλη από τον αποχωρούντα ελληνικό στρατό. Τη 15η και τις επόμενες δύο ημέρες περιορίζεται στην περιγραφική αναφορά πυρκαϊών «αγνώστων αιτίων» σε διάφορα σημεία της αρμενικής συνοικίας, χωρίς να εκφέρει καμία κρίση. 
Στην εξαιρετικά λεπτομερή αναφορά του ο Πολ Γκρέσκοβιτς, ο αυστριακής καταγωγής αρχηγός της πυροσβεστικής υπηρεσίας της πόλης, δεν βρίσκει ενδείξεις προμελετημένου εμπρησμού. Το ίδιο και ο Κινρός, ο οποίος αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στο θέμα στη μελέτη του για τον Ατατούρκ. Αντιθέτως αναφέρει ότι κτίρια μπορεί να πήραν φωτιά κατά τη διάρκεια συγκρούσεων Αρμενίων (για τους οποίους άλλοι συγγραφείς αναφέρουν ότι φοβούνταν επανάληψη των αγριοτήτων του 1915) και τούρκων στρατιωτών που προσπαθούσαν να τους περικυκλώσουν και να κατάσχουν τα όπλα τους (ο Μπίλγκε Ουμάρ, καθηγητής της Νομικής ο οποίος εξελίχθηκε σε τοπικό ιστορικό, συμφωνεί εν γένει με αυτή την ερμηνεία). 
Στα μέσα του Σεπτεμβρίου του 1922, όμως, όταν εμφανίζονται οι πρώτες δηλώσεις των αρχικά σοκαρισμένων ανώτατων στρατιωτικών, είτε του Μουσταφά Κεμάλ προς τον ναύαρχο Ντυμενίλ είτε του Καζίμ (Οζάλπ) Πασά ή του Νουρεντίν Πασά προς μια ξένη αντιπροσωπεία, όλες συντείνουν στο να επιρρίψουν τις «πολυάριθμες πυρκαϊές αγνώστου προελεύσεως» σε μια συνωμοσία αρμενικών οργανώσεων ή μια κοινή συνωμοσία «ρωμαίικων και αρμενικών εθνικιστικών οργανώσεων». Ενα δε τηλεγράφημα του αρχηγού του στρατού Φεβζί (Τσακμάκ) Πασά που δημοσίευσε η «Hakimiyet-i Milliye» στις 18 Σεπτεμβρίου μιλάει για «άγρια συνωμοσία που διαπράχθηκε αναμφίβολα από κάποιους αχρείους συνεργαζόμενους με τον ελληνικό στρατό για να αμαυρώσουν τη νίκη μας και να προκαλέσουν ξένη επέμβαση». 
Ο Τύπος υιοθετεί αυτόν τον υπαινιγμό και από τις 19 Σεπτεμβρίου μπαίνει στον όλο και ενισχυόμενο χορό τού «οι Ελληνες έβαλαν φωτιά στη Σμύρνη πριν από την αναχώρησή τους». Από εκείνο το σημείο και μετά επιλεγμένες φράσεις, αποσπάσματα, αόριστες αλλά δήθεν ενημερωμένες παρατηρήσεις ή κατηγορίες μέσω υπαινιγμών συσσωρεύονται για να δημιουργήσουν, να ενισχύσουν και να νομιμοποιήσουν μια αφήγηση που υπαγορεύεται από την εθνικιστική προκατάληψη. Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη πλευρά στο ότι η πυρκαϊά της 13ης-16ης Σεπτεμβρίου είναι ένα κάθε άλλο παρά αγαπημένο θέμα του τουρκικού εθνικισμού, ο οποίος προτιμά να μιλάει για «ελληνικές αγριότητες», στις οποίες έχουν αφιερωθεί πολλοί τόμοι από την Τουρκική Ιστορική Εταιρεία. Οι πατριωτικές αυτές μελέτες έχουν επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στις λεηλασίες του υποχωρούντος ελληνικού στρατού, ιδιαίτερα από τις 30 Αυγούστου ως τις 9 Σεπτεμβρίου. Αυτό εξυπηρετεί τόσο την υποδαύλιση της μνησικακίας όσο και τον περισπασμό της προσοχής από τη μετέπειτα καταστροφή. 
Οσον αφορά τη φωτιά αυτή καθαυτή, υπάρχουν ελάχιστα που να την αφορούν, όπως ελάχιστα υπήρχαν και το 1923-1924, όταν ο συμπαθών Καρλ Κλίνγκχαρτ είχε παρατηρήσει έκπληκτος ότι οι Τούρκοι «απείχαν από κάθε προπαγάνδα που να αντανακλά τη δική τους οπτική γωνία». Τότε και τώρα αυτό είναι μάλλον αληθές: όλες οι κουβέντες για συνωμοσία των Αρμενίων ή των Ρωμιών και των Αρμενίων ή για τη συνενοχή του ελληνικού στρατού δεν ήταν τίποτε περισσότερο από κούφιες απειλές, κάτι σαν ακούσιο αντανακλαστικό που προβάλλεται σαν προπέτασμα καπνού απλώς για να υπάρξει μια αντεκδίκηση, να χαραχθεί ένα όριο, μια αμυντική περίμετρος, ώστε να προληφθεί στη γέννησή του ένα κενό λόγου ή μια γκρίζα ζώνη ασάφειας, ποτέ όμως με στόχο να αποτελέσει μια σοβαρή θέση. 
Αυτή η έλλειψη εσωτερικής πεποίθησης αντανακλάται και στον μοναδικό χαρακτηρισμό που χρησιμοποιείται για το γεγονός από την τουρκική πλευρά: «Izmir yangini», που σημαίνει όχι η «πυρπόληση» αλλά η «πυρκαϊά της Σμύρνης», φράση η οποία παραβλέπει τον υποκειμενικό παράγοντα υπέρ μιας φυσικής ή τυχαίας καταστροφής. Αντανακλάται επίσης στα απομνημονεύματα του Ινονού, όπου με 60 λέξεις ο γηραιός πολιτικός καταφέρνει να κάνει τη μεγάλη πυρκαϊά να ωχριά μπροστά σε όλες τις άλλες μικρότερες φωτιές εκείνων των δύο εβδομάδων (δηλαδή το άμεσο παρελθόν) και στο θέμα της ελληνοτουρκικής φιλίας (δηλαδή το μέλλον). Αντανακλάται και στις εγκυκλοπαίδειες των τελευταίων 30 χρόνων που υπογραμμίζουν τις «ελληνικές αγριότητες» στα λήμματα για τον πόλεμο του 1919-1922 και αναφέρουν τη μεγάλη πυρκαϊά μόνο στο λήμμα «Izmir» και πάντοτε όσο πιο σύντομα και αδιάφορα μπορούν, χωρίς να δίνουν ακριβείς ημερομηνίες και να επιρρίπτουν ευθύνες σε Αρμένιους και Ρωμιούς. 
* Κρίσιμα ερωτήματα 
Ολα αυτά απορρέουν από μια παραδοχή, κατά βάθος, ότι η φωτιά αυτή δεν έπρεπε να συμβεί σε μια πόλη που οι Τούρκοι είχαν στα χέρια τους και επιπλέον ότι δεν έγινε στάχτη ολόκληρη η Σμύρνη αλλά κυρίως οι αρμενικές και οι ρωμαίικες συνοικίες. Υπό μια έννοια οι Τούρκοι βρέθηκαν με τον τορβά στα χέρια. Αυτό οδηγεί στην αναζήτηση άλλων οδών άμυνας, ορισμένες εκ των οποίων ανακόλουθες. Εξ ου και η απόπειρα θόλωσης του χρονολογίου μεταξύ 9ης και 13ης Σεπτεμβρίου, με συνέπεια η απελευθέρωση και η πυρκαϊά να συγχέονται σε μια ενιαία στιγμή, έτσι ώστε α) οι υπαινιγμοί ότι ο ελληνικός στρατός ήταν ο κακός πίσω από την αρμενορωμαίικη συμφωνία και β) οι πιο χονδροειδείς δηλώσεις ότι ο ελληνικός στρατός έβαλε φωτιά στη Σμύρνη αποχωρώντας να εκλαμβάνονται από τους εύπιστους ως ένα και το αυτό. 
Εξ ου επίσης και οι επαναλαμβανόμενες επικλήσεις του αμφιβόλου αξίας επιχειρήματος: «Πώς και γιατί θα μπορούσαμε να κάψουμε την ίδια μας την πόλη;» - αμφιβόλου αξίας διότι, με την ίδια λογική, γιατί να θέλουν οι Αρμένιοι ή οι Ρωμιοί να καούν ζωντανοί μαζί με όλα τα υπάρχοντά τους; Δυστυχώς υπάρχει ένας χειρότερος τρόπος να γυρίσει αυτό το επιχείρημα αντίστροφα. Ο Φαλίχ Ρίφκι (Ατάι), διανοούμενος και δημοσιογράφος που ανήκε στον κύκλο του Ατατούρκ, κατηγορεί στην «Cankaya» του τον Νουρεντίν Πασά, τον διοικητή της Πρώτης Στρατιάς, ότι έτρεφε τέτοιο μένος εναντίον της «gavur Izmir» (της Σμύρνης των απίστων) που απέκλεισε επίτηδες τις χριστιανικές γειτονιές και τις άφησε να καούν ολοσχερώς, φροντίζοντας μόνο να εμποδίσει τη φωτιά να εξαπλωθεί στις μουσουλμανικές συνοικίες. 
Οι ενδείξεις προς αυτή την ερμηνεία, μαζί με τον ρόλο που έπαιξε ο Νουρεντίν στο λιντσάρισμα του Πατριάρχη Χρυσόστομου, παρουσιάζονται συστηματικότερα στα πρόσφατα έργα του Μπίλγκε Ουμάρ, τα οποία προκάλεσαν ύβρεις εναντίον του από φανατικούς. Ο Φαλίχ Ρίφκι ωστόσο θέτει ένα ερώτημα πολύ πιο τολμηρό από όσα έχουν τολμήσει να θέσουν όλοι οι μεταγενέστεροι συγγραφείς: «Γιατί καίγαμε τη Σμύρνη; Φοβόμαστε ότι, όπως με τις αρμενικές απελάσεις, δεν θα μπορούσαμε να ξεφορτωθούμε τις μειονότητες αν δεν καταστρέφαμε τα σπίτια και τις γειτονιές τους;». Από το «γιατί να κάψουμε» ως το «γιατί καίγαμε» υπάρχει εκπληκτική αντιστροφή... 
Είμαι ευγνώμων προς τον δρα Αχμέτ Ερσόι για την άδεια να χρησιμοποιήσω αδημοσίευτο υλικό από τις έρευνές του. 
Σημείωση ως προς την ορολογία: Χρησιμοποίησα τον όρο «Ρωμιοί» για τους ντόπιους Ελληνες της Μικράς Ασίας, ενώ ο όρος «Ελληνες» αναφέρεται στους Ελληνες της κυρίως Ελλάδας ή στον ελληνικό στρατό. 
Ο κ. Halil Berktay είναι καθηγητής της Ιστορίας στη Σχολή Τεχνών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Σαμπαντσί της Κωνσταντινούπολης.


Το ΒΗΜΑ, 01/09/2002 , Σελ.: B32
Κωδικός άρθρου: B13652B322
ID: 248367

Διαβάστε περισσότερα...
Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS